13. Gwiazdy z dąbroszyńskiego pałacu

Hans Adam, człowiek wykształcony i bywały w świecie, na pewno był utalentowanym dowódcą. Wyróżnił się w wielu kampaniach wojskowych – w tym w wojnach tureckich, skąd przywiózł dwie branki – urodziwe dziewczynki. Młodsza, imieniem Fatima, jako dorosła dama zrobiła furorę na europejskich salonach.

W czasie wojny z Francją dał o sobie znać konfliktowy i wybuchowy charakter Hansa Adama, wówczas już feldmarszałka. Po konflikcie z podkomendnym, którego wyzwał na pojedynek, został zwolniony ze służby u elektora saskiego. Takiego właśnie pysznego wodza przedstawia rzeźba w rodowym mauzoleum Schöningów w dąbroszyńskim kościele. Jakby za chwilę miał wyzwać na szpady swego podwładnego gen. Barfusa.

Młody książę, nie mogąc znieść tyranii koronowanego taty, spróbował w towarzystwie por. von Katte ucieczki za granicę. Z przedsięwzięcia nic nie wyszło. 6 listopada 1730 r. von Katte został ścięty na terenie twierdzy Kostrzyn. Miejsce jego egzekucji jest upamiętnione tablicą.

Następca tronu został pozostawiony w Kostrzynie. Kiedy już wolno mu było opuszczać miasto, zaczął się pojawiać w dąbroszyńskim pałacu, gdzie adorował piękną 24-letnią, od ośmiu lat zamężną Eleonorę von Wreech. Co ciekawe, po latach oboje szczerze się nie znosili. Pani pułkownikowa miała królowi za złe, że nie otrzymała oczekiwanego wsparcia po splądrowaniu jej pałacu i dóbr przez rosyjskie wojska. On źle znosił jej co rusz ponawiane prośby o pomoc.

Ostatnią prawdziwą gwiazdą, która zaznaczyła swoją obecność w tym miejscu był radziecki marszałek Gieorgij Żukow. Kronika filmowa uwieczniła jego naradę z generałami dowodzącymi atakiem na Berlin. Żukow znany był ze skuteczności i łatwego szafowania żołnierską krwią. Wysokie straty w czasie forsowania Odry oraz  zdobywania wzgórz Seelow i Berlina udowodniły, że w pełni sobie zasłużył na przezwisko „generał śmierć”.

Dąbroszyński pałac był przebudowany ok. 1780 i 1820 r. oraz w 1851. Wtedy to budowla została podwyższona o jedną kondygnację i otrzymała neogotycki wygląd. Do dziś przetrwało wiele z dawnego wyposażenia wnętrz, w tym okazałe kominki, malowidła na boazeriach i sztukaterie.

Zachował się postument pod popiersie księcia Henryka Pruskiego dłuta Jeana Houdona, o którym wspominałem w poprzednim odcinku cyklu. Sama rzeźba również przetrwała, można ją podziwiać w gorzowskim muzeum. Warto umieścić w pałacu przynajmniej jej kopię. Nowy właściciel będzie musiał również zadbać o rozległy park zaprojektowany przez sławnego ogrodnika Petera Lenné.